Samarqand shahridagi Kongress markazida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev va Italiya Respublikasi Bosh vaziri Jorja Melonining yuzma-yuz hamda rasmiy delegatsiyalar ishtirokidagi muzokaralari bo‘lib o‘tdi.

Ikki tomonlama strategik sheriklik munosabatlarini yanada rivojlantirish va ko‘p qirrali hamkorlikni kengaytirish masalalari ko‘rib chiqildi.

2023-yil iyun oyida Rim shahrida o‘tgan oliy darajadagi uchrashuvlarda erishilgan kelishuvlar izchil amalga oshirilayotgani mamnuniyat bilan qayd etildi.

Keyingi yillarda tovar ayirboshlash hajmi, shu jumladan yetkazib berilayotgan mahsulotlar turining kengaygani hisobiga qariyb 3 barobar oshdi.

Qo‘shma korxona va loyihalar soni 2 barobar ko‘paydi. Italiyaning yetakchi kompaniyalari bilan metallurgiya, elektrotexnika, qishloq xo‘jaligi, chorvachilik, turizm va boshqa sohalarda o‘zaro manfaatli kooperatsiya yo‘lga qo‘yilgan.

O‘zbekiston delegatsiyasi Venetsiyadagi biyennaleda faol ishtirok etdi, Florensiyada ko‘rgazma o‘tkazildi. O‘tgan yil dekabr oyida Rim va Viarejo shaharlarida O‘zbekiston madaniyati kunlari bo‘lib o‘tdi.

Mamlakatimizda Turin va Piza universitetlarining filiallari muvaffaqiyatli faoliyat yuritmoqda. Aprel oyida rektorlarning ikkinchi forumi samarali o‘tdi.

Tomonlar faol siyosiy almashinuvni davom ettirishni qo‘llab-quvvatladilar.

Joriy yil aprel oyida Samarqandda o‘tgan samarali sammitni hisobga olgan holda Yevropa Ittifoqi institutlari bilan faol hamkorlik davom ettiriladi. Amaliy natijalarga e’tibor qaratgan holda "Markaziy Osiyo - Italiya" sammitini o‘tkazish muhimligi ta’kidlandi.

Savdo sohasida biznesga texnik ko‘mak dasturlarini kengaytirishga kelishib olindi. Yevropa Ittifoqi bozoriga chiqish uchun o‘zbekistonlik eksportchilarni o‘qitish, Toshkentda qo‘shma Sertifikatlash markazini tashkil etish, Muvofiqlikni baholash to‘g‘risidagi bitimni qabul qilishni tezlashtirish shular jumlasidan.

Davlatimiz rahbari Italiyaning yetakchi kompaniyalari bilan Texnologik sheriklik dasturini ishga tushirishni taklif qildi.

Xususiy tadbirkorlikning innovatsion loyihalari, o‘ta muhim minerallar va qishloq xo‘jaligi xomashyosini chuqur qayta ishlash, avtomobilsozlik uchun butlovchi qismlar, elektrotexnika, energetika, oziq-ovqat, farmatsevtika, qurilish sanoatida yuqori texnologiyali mahsulotlar ishlab chiqarish, to‘qimachilik, charm, mebelsozlik va boshqa tarmoqlar uchun dizayn markazlarini tashkil etish ustuvor yo‘nalishlar sifatida qayd etildi.

Bunday loyihalar Yevropa operatori boshqaruvida Toshkent viloyatida tashkil etiladigan sanoat parkida joylashtirilishi mumkin.

Loyihalarni qo‘llab-quvvatlashning yangi mexanizmlarini ishga tushirish uchun qo‘shma investitsiya jamg‘armasini tashkil etish, shuningdek, Italiyaning "SACE" va "SIMEST" davlat agentliklarini jalb qilish masalasi ko‘rib chiqiladi.

Kompleks "yo‘l xaritasi" asosida qishloq xo‘jaligida keng ko‘lamli ilmiy-texnologik hamkorlikni rivojlantirishga alohida e’tibor qaratildi. Uzum, zaytun, za’faron, sarsabil yetishtirish, agrolaboratoriyalar tashkil etish, biotexnologiyalarni rivojlantirish va agrosug‘urtani joriy qilish bo‘yicha kooperatsiya istiqbollari qayd etildi.

Yangi loyihalarni ilgari surish maqsadida Hukumatlararo guruh ishini qayta tiklash va uning yig‘ilishini biznes forumi bilan birga o‘tkazishga kelishib olindi.

O‘zbekiston va Italiya hududlari o‘rtasidagi sheriklik munosabatlarini kengaytirish doirasida Lombardiya gubernatori Attilio Fontana tashrifi va birinchi Hududlar forumi doirasida amaliy natijalarga erishish muhim ekani ta’kidlandi.

Ta’lim sohasida mamlakatimizda Tushiya universiteti filialini, Piza, Trento, Roma Tre va Ka-Foskari universitetlari bilan ikki tomonlama diplom dasturlarini ishga tushirish rejalari qo‘llab-quvvatlandi.

O‘zbekistonda Italiya madaniyati kunlarini o‘tkazishga kelishib olindi.

Tashrif doirasida mehnat migratsiyasi sohada tizimli hamkorlikni yo‘lga qo‘yishga qaratilgan bitim imzolangani mamnuniyat bilan qayd etildi.

Uchrashuv yakunida erishilgan kelishuvlarni amalga oshirish bo‘yicha kompleks "yo‘l xaritasi"ni tayyorlash to‘g‘risida qaror qabul qilindi.

2025-yil 18–24-may kunlari JIDU, Diplomatik akademiya va TIV Kadrlar boshqarmasi va ta’lim muassasalari vakillaridan iborat delegatsiya Finlyandiya va Estoniyaga xizmat safarini amalga oshirdi. Tashrif YXHTning O‘zbekistondagi loyihalari Koordinatori ofisi ko’magida tashkil etildi.

Tashrifning asosiy maqsadi — Finlyandiya va Estoniyaning diplomatik kadrlar tayyorlash va davlat xizmatchilari malakasini oshirish bo‘yicha ilg‘or tajribasini o‘rganish, hamkorlik aloqalarini yo‘lga qo‘yish, shuningdek, mazkur mamlakatlarning ta’lim va tahliliy markazlari bilan qo‘shma ilmiy-tadqiqot hamda ta’lim loyihalarini muhokama qilishdan iborat bo‘ldi.

Safar doirasida delegatsiya Finlyandiya va Estoniya tashqi ishlar vazirliklari, Davlat boshqaruvi instituti (HAUS), Xelsinki universiteti, Finlyandiya xalqaro munosabatlar instituti, Martti Ahtisaari tinchlik jamg‘armasi (CMI), Estoniya elektron boshqaruv akademiyasi, Tallin universiteti va Estoniya diplomatiya maktabida uchrashuvlar o‘tkazdi.

Tashrif yakunida Finlyandiya va Estoniyaning yetakchi davlat va ilmiy-ta’lim muassasalari bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘yish va mustahkamlash yuzasidan muhim kelishuvlarga erishildi. Zamonaviy xalqaro munosabatlar muammolari bo‘yicha qo‘shma tadqiqotlar olib borish va nashrlarni almashish masalalari muhokama qilindi.

Estoniya diplomatiya maktabi bilan 2025–2026 o‘quv yilida akademiya tinglovchilari va magistrlari uchun onlayn va oflayn ma’ruzalarni tashkil etish, shuningdek, o‘zbekistonlik diplomatlarni Estoniyadagi malaka oshirish kurslariga yuborish imkoniyatlari muhokama qilindi.

Mazkur tashrif Finlyandiya va Estoniya tomonlari bilan barqaror va samarali hamkorlikni yo‘lga qo‘yish, zamonaviy xalqaro tajribani o‘rganish va uni O‘zbekiston diplomatik xizmat tizimida qo‘llash yo‘lida muhim qadam bo‘ldi.

2025-yil 12-maydan 24-maygacha JIDU huzuridagi Diplomatik akademiyada O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi qo‘mondonlik tarkibi ofitserlari uchun ikki haftalik “O‘zbekiston Respublikasi tashqi siyosiy faoliyati asoslari, diplomatik protokol, etiket va muzokaralar jarayoni” kursi tashkil etildi.

O‘quv jarayonida tinglovchilar diplomatik protokol va odob-axloq qoidalari asoslari, ishbilarmonlik yozishmalarini o‘tkazish nazariyasi va amaliyoti, diplomatik qabullarni tashkil etish, muzokaralar olib borish, shuningdek, turli darajadagi rasmiy tashriflarda protokol tadbirlari dasturlarini tayyorlash metodikasi kabi sohalarda nazariy va amaliy ko‘nikmalarni o‘zlashtirdilar.

2025-yil 24-may kuni kursning barcha tinglovchilariga O‘zbekiston Respublikasi TIV JIDU huzuridagi Diplomatik akademiyaning qisqa muddatli kurslarini muvoffaqiyatli tamomlaganlik to‘g‘risidagi sertifikatlar topshirildi.

Lyublyana shahrida bo‘lib o‘tgan muzokaralar yakunida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev va Sloveniya Respublikasi Bosh vaziri Robert Golob Qo‘shma bayonot imzoladilar.

Ular huzurida ikki tomonlama hujjatlarni almashish marosimi bo‘lib o‘tdi. Bular:

- diplomatik pasport egalarini viza talablaridan ozod qilish to‘g‘risida;

- ta’lim, fan va madaniyat sohalaridagi hamkorlik to‘g‘risida;

- transport va logistika sohasidagi hamkorlik to‘g‘risida;

- "aqlli" shaharlarni boshqarish sohasidagi hamkorlik to‘g‘risida;

- standartlashtirish sohasidagi hamkorlik to‘g‘risida;

- suv resurslarini boshqarish sohasidagi hamkorlik to‘g‘risida;

- turizm sohasidagi hamkorlik to‘g‘risida bitimlar.

Budapesht shahrida bo‘lib o‘tgan muzokaralar yakunida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev va Vengriya Bosh vaziri Viktor Orban Kengaytirilgan strategik sheriklik munosabatlarini o‘rnatish to‘g‘risidagi qo‘shma deklaratsiyani imzoladilar.

Shuningdek, yetakchilar huzurida qabul qilingan qator hukumatlararo va idoralararo hujjatlar, jumladan, Ekstraditsiya to‘g‘risidagi shartnoma, Iqlim o‘zgarishi sohasida hamkorlik to‘g‘risidagi bitim, tabiiy ofatlarni boshqarish, ilm-fan va innovatsiyalar, tinch atom sohasida hamkorlik to‘g‘risidagi idoralararo kelishuvlar almashildi.

Мақола муаллифи ушбу масала билан мустақилликнинг дастлабки йилларидан хизмат юзасидан рўпара бўлиб, шуғулланишига тўғри келган. Аниқроғи, ўша йилларда Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлигида энди фаолият бошлаганида ҳамма вазирлик-идоралар қатори бу ташкилотда ҳам ўзбек тилини жорий қилиш ҳаракати Давлат тили қонуни ижросини таъминлаш нуқтаи назаридан бошланган эди. Дастлаб муаллиф Котибият бошқармаси ходими сифатида вазирликка бутун дунёдан келадиган хат-ҳужжатларни ўзбек тилида аннотациясини тайёрлаб, раҳбариятга киритиш вазифаси билан шуғулланган. Шу жараёнда  дипломатик терминлар билан ишлаш бошланди. Тез орада Ўзбекистоннинг  бошқа давлатлар билан имзолайдиган битим, шартномалари ва бошқа турли сиёсий ҳужжатларни ўзбек тилида тайёрлаш зарурати келиб чиқди. Иш жараёнида шу нарса аён бўлдики, бизда бу соҳа, яъни сиёсий-дипломатик ҳужжатлар, халқаро шартнома, битим ва шу каби ҳужжатлар инглиз, рус тилларида тайёрланиб келган, шу жиҳатдан бу соҳага алоқадор атама-терминларни ўзбек тилида тайёрлаш кун тартибида турмаган, алоҳида тадқиқот объекти сифатида ўрганилмаган.

Тил тўғрисидаги қонун ижросини таъминлаш, сиёсий ҳужжатларни нафақат амалдаги рус тилида чоп этишга барҳам бериш нуқтаи назаридан ишга киришилиб, тезликда бу камчиликни бартараф этиш учун олти кишидан иборат ишчи гуруҳ тузилди ва  унга дипломатиянинг асосини ташкил этувчи ва деярли барча дипломатик терминларни қамраб олган Дипломатик ва Консуллик муносабатлари тўғрисидаги Вена конвенциялари матнларини ўзбек тилига таржима қилиш вазифаси юкланди.   Конвенциялар ана шу гуруҳ аъзоларига тақсимланиб, таржима бошланди. Гуруҳдаги энг тажрибали киши А.Бўрибеков ва мақола муаллифи, ёши каттароқ ва нашр, таржима  ишларида тажрибаси борлар, асосий қийинчиликни ўз зиммамизга олиб, бажарилган таржималарни таҳрир қилиб, таққлослаб кўрганлар.  Кўринадики, қолган гуруҳдаги бошқа тўрт дипломат қилган таржималар таҳрирдан кўра қайта, янгитдан таржима қилинса, иш осонроқ ва тезроқ кўчади. Шундай қилиб, матн таржимаси икки кишининг қўлидан чиққан. Бу таржима, қабул қилинган ва яратилган терминлар ҳукуматнинг дастлабки халқаро шартнома ва битимларида қўллана бошлаган.

Бу дастлабки қадам бўлиб, икки киши ушбу катта ҳужжатни шундай олиб, таржима қилиб, ўзбек тилида дипломатик ва сиёсий атамаларни ишлаб чиқди дегани эмас. Изланиш ва бу соҳани бир маромга келтириш кейинги йилларда ҳам давом этди. Амалда йўқ истилоҳ, тушунча сўзларни топиш ё киритиш қанчалик қийин кўчганини мутахассислар яхши билади. Баъзи терминлар тез топилиб, баъзилари узоқ вақт топилмай ё кўнгил тўлмай, киши диққат бўлади.

Шу иш ўз вақтида қилиб олингани кейинча вазирликнинг бошқармаларига, кўпчилик дипломатларга, шу қатори ўзимизга асқотди.  Юқорида номи  тилга олинган инсон - А.Бўрибеков кўп йиллар давомида Ташқи ишлар вазирлигида тайёрланган барча хат-ҳужжатларни таҳрир қилиш жараёнида ана шу тажрибадан фойдаланган бўлса, мақола муаллифи вазирликнинг “Жаҳон” ахборот агентлигида таҳририят бўлими бошлиғи сифатида ҳукумат газеталарида босилувчи расмий сиёсий мақолаларни тайёрлаш ва таржима қилишда кенг фойдаланди. Муаллиф бу масалага кейинроқ ЎР Президенти ҳузуридаги Стратегия ва минтақалараро тадқиқотлар институтда меҳнат қилган йилларида яна дуч келди. Ўшанда унга шу институт етакчи ходимларидан бири, юридик фанлари номзоди Р.Ҳакимов БМТ Низомини ўзбек тилига таржима қилиш таклифи билан мурожаат қилди. Бу соҳада анча тажриба орттирилгани туфайли бу иш ҳам амалга оширилди. Низомни ушбу нуфусли ташкилотнинг Тошкентдаги ваколатхонаси кўп мингли тиражда  нашр этиб, тарқатди. Муаллифга БМТнинг махсус вакили Низомнинг ўзбек тилига расмий таржимони деган гувоҳномани топширди.

Юқорида тилга олинган икки сиёсий идорадан кейин мақола муаллифи ўн беш йилга яқин икки олий ўқув юрти халқаро бўлими бошлиғи вазифасида ишлай туриб, тилга олинган масала - дипломатия ва сиёсий тилдаги ёзишмалардан унча узоқлашмаслигига тўғри келди.

Бу кириш сўзлари муаллифнинг қаердан ва нима сабабдан дипломатик терминларга мурожаат қилганига изоҳ беради, деб ҳисоблаймиз.

Дипломатик терминлар  устида ишлаш фикрига туртки бўлган яна бир нарса бу озарбайжон тилида босилган “Дипломатик энциклопедик луғат” китоби бўлди. Шу билан бирга у ўша пайтдаги фаолиятида  илмий фаолиятга ҳам кенг имкон ва шароит пайдо бўлгани сабабли ички даъват бу ишга киришишга ундади.

Албатта ҳар қандай мавзу у бўйича амалга оширилган ишларни ўрганишдан бошланади. Кимлардир олиб бораётган тадқиқот, ишни қайтармаслик маъносида даставвал тилшунос олим, проф.Ҳ.Дадабоев билан бу соҳада, яъни сиёсий, дипломатик терминлар соҳасида  олимлар олиб бораётган тадқиқот, бажарилган ишлар билан қизиқиб, маслаҳат сўралганда, бу йўналишга ҳозирча ҳеч ким қўл урмаганини айтди.

Янада аниқроқ маълумот олиш мақсадида ушбу масалага алоқадор асосий ташкилот - Ўзбекистон жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университетига бу савол билан мурожаат қилинганда ва амалга оширилган ишнинг дастлабки бир қисми ҳавола қилинганида бу ердан ҳам лойиҳага тўлиқ хайрихоҳлик олинди.

Галдаги вазифа бу Ташқи ишлар вазирлиги мутасаддилари билан учрашиб ана шу луғат яратилиши масаласини қўйиш, ҳамкорлик қилиш ва  архив материаллари билан ишлашга хомийлик қилишни сўраш бўлди. Маълумот учун эслаб ўтиш жоиз, Ўзбекистон Олий Мажлиси Сенатнинг яқинда ўтган мажлисида Ташқи ишлар вазирлигига худди шу масала юзасидан аниқ кўрсатмалар берилди, яъни халқаро ҳужжатларни юқори савияда тайёрлаш учун дипломатик терминларни яратиш алоҳида кўрсатиб ўтилди. Шу маънода, қўйилган вазифалар ижросини таъминлаш мақсадида Ташқи ишлар вазирлигида Таржималар маркази тузилиб, иш бошланган. Ушбу марказ ўз фаолиятини тўлиқ йўлга қўйиши биланоқ улар билан ҳамкорлик қилиш режалаштирилган эди.

Луғат деганда одатда бир тилдан бошқа тилга ўгирилган сўзлар, иборалар тўплами тушунилади. Изоҳли луғат сифатида эса ана шу сўзларга шарҳ, изоҳ берилган луғат тушунилади. Шу маънода дипломатик терминлар изоҳли луғати ҳам ана шундай луғатлар сирасига киради. Яъни унда маълум соҳа бўйича тўпланган сўз, ибора, атама ва истилоҳлар луғат тарзида кетма-кетликда берилиб, изоҳ билан таъминланади.

Мазкур луғатни яратиш учун асос сифатида  Иттифоқ даврида 70-йилларда А.А.Громыко таҳрири остида босилган 3 томлик академик нашр “Дипломатик луғат” (“Дипломатический словарь» под редакцией А.А.Громыко, Политиздат, Москва, 1970г.) ва инглиз тилидаги энг обрўли луғатлар олинди. Ушбу луғатлар ҳам аслида изоҳли луғат ҳисобланади, чунки уларда  ҳозирги замон халқаро муносабатлари ва дипломатия, ташқи сиёсат, халқаро конференция, конгресс, йиғилишлар, шартнома, битимлар, декларация ва конвенциялар,  турли мамлакатларнинг энг йирик дипломатлари тўғрисидаги мақолалар ва бошқа кўплаб тушунчалар ўрин олган.

Бу луғатларни тўлиқ таржима қилиш бир кишининг иши эмас ва кўп вақт талаб қилгани сабабли, дастлаб энг кўп истифода этиладиган терминлар танлаб олиниб, таржима қилинди. Улар ҳам тилшунослар, ҳам мутахассис дипломатлар назаридан ўтганидан сўнг ишни жамоатчилик эътиборига ҳавола қилиш ва шундан кейингина навбатдаги босқичга ўтилди. 

Ишда фойдаланиш учун 1972 йилда нашр этилган “Русча интернационал сўзлар изоҳли луғати”, беш томлик “Русча-ўзбекча луғат”, икки томлик “Ўзбек тилининг изоҳли луғати”, Ўзбек энциклопедияси ва бошқа қатор манбаларга мурожаат қилинганида уларда дипломатик терминлар деярлик ўз аксини топмагани маълум бўлди.

Луғатнинг бойитилишига Дипломатик академиянинг ҳамкори “Ҳиндистон-Марказий Осиё” жамғармаси, MERI Institutlar guruhi билан ўрнатилган ҳамкорлик алоқалари, ҳамкорликда икки мамлакат олимлари томонидан тайёрланиб, нашр этилган  “Марказий ва Жанубий Осиёнинг ҳамкорлиги ва ўзаро боғлиқлиги” номли монография ҳамда Ҳиндистонда нашр этилган луғат ваа бошқа илмий манбалар асос бўлди.

Энди таржима хусусида қуйидаги фикрни айтиш лозим. Айрим терминларга эътибор берадиган бўлсак, шунга амин бўламизки, уларнинг аксарияти рус ва бошқа тилларда ҳам лотин, француз ва инглиз тилида қандай бўлса шу ҳолда қабул қилинган. Уларга одатда изоҳ берилади. Албатта рус тилидан кирган ва байналмилал ҳисобланган терминларни айнан олиб, истеъмолга киритиб юбориш мумкин, лекин кўп мамакатлар тажрибасидан келиб чиқиб, ўз тилимиздаги атама, иборалар яратиш тил софлиги учун хизмат қилган бўлар эди, лекин яна қайтарамиз, бу бир киши бажарадиган иш эмас, балки махсус тил комиссиясининг маълум бир шўъбаси, тил институти олимлари кабиларнинг ҳамкорликда олиб бориши керак бўлган вазифасидир.

Мулоҳаза учун дипломатияда қўлланадиган рус тилидаги бир нечта терминни ўзбек тилида қандай айтиш мумкин деган саволни қўямиз: взаимность, страна пребывания, старшинство…

Шу муносабат билан ҳозирги кунда истеъмолга кўп кириб бораётган интернет таржималар ҳақида ҳам тўхтаб ўтишни лозим кўрдим. Буни таржимонларни дангасаликка, бир томонламаликка  олиб келувчи хизмат, деб ҳисоблаш мумкин.  Бундай таржималарни  “калька”, яъни айнан кўчирма, деб ҳисоблаш керак. Таржимаси сўралиб, бир сўз киритилса, бошқа тилда ҳам унинг биргина маъноси чиқиб келади. Мисоллар келтирилмайди. Сўзнинг бошқа бир нечта маънолари қолиб кетаверади. Ҳақиқий катта луғатлар эса, аксинча, тўлиқ маълумот беради.

Ўзбек тилида “Дипломатик терминлар (изоҳли) луғати”ни яратиш  ушбу соҳадаги ҳар хилликка сўзсиз барҳам беради. Ҳозирги кунда сиёсий ҳаётга оид барча тадбир, анжуманлар ишида, сиёсий-дипломатик ёзишмалар, шартнома ва битимлар, декларацияларда доимо бир хилдаги атамалар ишлатилаётганига ким кафиллик беради. Буларни ҳозирги кун ибораси билан  айтганда мониторингини олиб боришни ким бажариши керак? Демак, ўзбек дипломатияси ривожи билан бир сафда унинг тили ривожланиши ҳам бориши керак. Бу биз тилшунос олим ва дипломатлар олдида турган муҳим вазифа ва бурчдир. 

ЖИДУ ҳузуридаги Дипломатик академия Малака ошириш кафедраси мудири И.Шамсимухамедов, филол. ф.н.

Joriy yilning 11-15 may kunlari Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti (JIDU) huzuridagi Diplomatik akademiyada O‘mon Sultonligi Tashqi ishlar vazirligining yosh diplomatlari uchun malaka oshirish kursi tashkil etildi.

Mazkur kurs doirasida Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti hamda Diplomatik akademiya professor-o‘qituvchilari jalb etilgan bo‘lib, ular O‘zbekiston Respublikasi tarixi, iqtisodiy va siyosiy faoliyati, shuningdek, Markaziy Osiyodagi xalqaro munosabatlar bo‘yicha ma’ruzalar o‘qidilar. O‘monlik yosh diplomatlarni o’qitishning oxirgi kunida O‘mon Sultonligi Tashqi ishlar vazirligining Ko‘rfaz arab davlatlari hamkorlik kengashi departamenti rahbari shayx Ahmad Hoshil Rashid Al Maskariy o’z mamlakatining tashqi siyosati bo‘yicha ma’ruza o‘qidi. Shuningdek, O‘zbekiston- O‘mon munosabatlarining istiqbollariga bag‘ishlangan davra suhbati bo‘lib o‘tdi.

15-may kuni tinglovchilarga tantanali ravishda mazkur o‘quv kursini tamomlaganlik to’g’risidagi sertifikatlar topshirildi. Tadbirda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Raisining birinchi o‘rinbosari, JIDU rektori S.Safoyev, O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirining birinchi o‘rinbosari A.A’loyev, JIDU huzuridagi Diplomatik akademiya direktori A.Xaydarov, O‘mon Sultonining O‘zbekiston Respublikasidagi elchisi Vafa Jabr Nosir al-Busaydiy va O‘mon Sultonligi Tashqi ishlar vazirligi Ko‘rfaz arab davlatlari hamkorlik kengashi departamenti rahbari shayx Ahmad Hoshil Rashid al-Maskariy yakuniy so‘zga chiqdilar.

Tinglovchilar yuqorida qayd etilgan kursning tashkil etilishi va mazmunini yuqori baholadilar va minnatdorchilik bildirdilar, shuningdek, ikki tomonlama munosabatlarni rivojlantirishga hissa qo‘shishi mumkin bo‘lgan bunday kurslarni o‘tkazish muhimligini ta’kidladilar.

Joriy yilning 12 may kuni Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetida (JIDU) O'mon Tashqi ishlar vazirligi yosh diplomatlari malakasini oshirish bo'yicha maxsus kursning ochilish marosimi bo'lib o'tdi.

Dastur ta'lim va diplomatik sohalarda ikki tomonlama hamkorlikni kengaytirish maqsadida 17-mayga qadar JIDU huzuridagi Diplomatik akademiyada tashkil etildi. Mazkur tashabbus  O'mon TIV xodimlarining O'zbekiston tarixi, ichki va tashqi siyosati, shuningdek, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi bilan yaqindan tanishish orqali kasbiy saviyasini oshirishga qaratilgan.

Tadbirda JIDU birinchi prorektori Akram Umarov, JIDU huzuridagi Diplomatik akademiya direktori Abdusamat Xaydarov, O‘mon elchisi Vafa Jabr Nasser Albusaidiy, O'zbekiston Tashqi ishlar vazirligi vakillari, O'mon TIV tarkibiy bo'linmalari rahbarlari, shuningdek, JIDU talabalari ishtirok etdi.

Kurs doirasida JIDU va Diplomatik akademiya professor-o'qituvchilari va tadqiqotchilari tomonidan O'zbekiston tashqi siyosatining o'ziga xos xususiyatlari, mustaqillik yillarida mamlakatimizni rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlari, diplomatik tashabbuslar va xalqaro iqtisodiy loyihalar kabi keng ko'lamli mavzularda ma'ruza va amaliy mashg'ulotlar o'tkaziladi.

Mazkur ta'lim dasturining amalga oshirilishi ikki davlat o'rtasidagi munosabatlarni yana-da mustahkamlash, ekspertlik aloqalarini kengaytirish, xalqaro hamkorlik sohasida barqaror muloqotlar uchun platforma yaratishga xizmat qiladi.

O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi, JIDU huzuridagi Diplomatik akademiya jamoasi 40 yilga yaqin umrini O‘zbekiston diplomatiyasiga bag‘ishlagan Umarov Bahodir Odilovichning vafoti munosabati bilan uning yaqinlari va oilasiga chuqur hamdardlik izhor qiladi.

Hamkasbimiz uzoq yillar davomida Vatanimiz manfaatlarini xalqaro maydonda samarali himoya qilishga ulkan hissa qo‘shdi, xorijdagi diplomatik vakolatxonalarimizda va Vazirlikda turli mas’ul lavozimlarda fidokorona mehnat qildi, tashqi ishlar vazirining matbuot kotibi sifatida o‘z kasbiga sadoqat namunasi bo‘ldi.

Biz B.Umarovning yorqin xotirasini doimo yodda saqlaymiz va yaqinlariga sabr-toqat tilaymiz.

Shavkat Mirziyoyev Hindiston Prezidenti Droupadi Murmu va Bosh vazir Narendra Modiga Kashmir hududida sodir bo‘lgan terrorchilik hujumi oqibatida ko‘plab insonlar halok bo‘lgani va yaralangani munosabati bilan hamdardlik yo‘lladi.

Davlat rahbari halok bo‘lganlarning oila a’zolari va yaqinlariga, butun Hindiston xalqiga chin yurakdan ta’ziya izhor etdi hamda jarohat olganlarga tezroq sog‘ayib ketishni tiladi.

Hindistonning shimolidagi Kashmir mintaqasida joylashgan Pahalgam shahrida noma’lum shaxslar Baisaran vodiysidagi yo‘ldan ketayotgan sayyohlarga qarata o‘q uzishdi.

Ochilgan o‘t ochish natijasida kamida 28 kishi, shu jumladan xorijlik sayyohlar halok bo‘lgan, yana taxminan 30 kishi jarohat olgan.

“Janubiy va Markaziy Osiyo o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni rivojlantirishdagi O‘zbekiston va Hindiston istiqbollari” nomli kitobga bag‘ishlangan sharh maqolasi Hindistonning Veer Arjun gazetasida chop etildi. Ushbu kitob 2024-yil oktyabr oyida Diplomatik akademiya va Hindiston-Markaziy Osiyo jamg‘armasi hamkorligida ingliz, o‘zbek va rus tillarida nashr etilgan.

Maqolada kitobning dolzarbligi va ehtiyoj yuqoriligi ta'kidlanadi. Jumladan, maqola muallifi – Jawaharlal Nehru universiteti professori Hem Chandra Pandey shunday deydi:
"Markaziy Osiyodagi tez o‘zgarayotgan hozirgi vaziyat mutaxassislar e’tiborini tabiiy ravishda tortmoqda. Shu fonda Hindiston va O‘zbekiston o‘rtasidagi iqtisodiy, savdo, madaniy va diplomatik munosabatlarning turli jihatlari bo‘yicha hind va o‘zbek ekspertlari tomonidan taqdim etilgan baho, shubhasiz, nihoyatda dolzarbdir."

2025 yil 23 aprel kuni Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Senati raisining birinchi o‘rinbosari, JIDU rektori Sodiq Safoev hamda Hindistonning "MERI Group of Institutions" ta’lim muassasalari delegasiyasi vise-prezident, professor Lalit Aggarval rahbarligida o‘rtasida uchrashuv bo‘lib o‘tdi.

Uchrashuv doirasida hamkorlik to‘g‘risidagi Memorandum va shartnoma imzolandi hamda yangi o‘quv yili uchun o‘quv rejasi tasdiqlandi. Ushbu kelishuv haqida Xindistonning “The Pioneer” gazetasida maqola nashr etilgan.